جزئیاتی جدید از محتوای فیلم "جدایی نادر از سیمین "!؟

فیلم "جدایی نادر از سیمین " می‌تواند درباره طلاق باشد یا درباره تقابل سنت و مدرنیسم یا درباره نسبیت اخلاق! یا مذهب خرافی اما بی‌شک پیام اصلی فیلم این است که امروز ایران جای مناسبی برای پرورش فرزندانش نیست! این پیام است که حتی عنوان فیلم را هم معنا می‌بخشد.

۳) خبرنگار روزنامه پرتیراژ آلمانی "دی ولت " از فرهادی می‌پرسد: دقیقا چه کردید گرفتار سانسور نشوید؟ فرهادی در جواب می‌گوید: نکته اصلی این است که هیچ پیام یا بیانیه‌ای نمی‌دهم! ارزش‌گذاری نمی‌کنم و موضع نمی‌گیرم بلکه کاملاٌ به تماشاگر وا می‌گذارم که چه برداشتی می‌کند.

کارگردان فیلم "جدایی نادر از سیمین " در ادامه این گفت و گو می‌گوید: همسرم پریسا بخت‌آور نیز کارگردان است و فیلم "دایره زنگی " را ساخته است. ما در مدرسه عالی هنر با هم آشنا شدیم.
او و بچه ها با من به برلین آمدند، زیرا فکر می‌کنیم شاید برای مدت کوتاهی در خارج زندگی کنیم. خبرنگار دی ولت می پرسد: برای چه مدت؟ اصغر فرهادی در جواب می گوید: هنوز نمی‌دانم. سارینا، دختر ۱۲ ساله ما اینجا به مدرسه و دختر دوساله ‌ما به مهد کودک خواهد رفت.
من خودم بین برلین و ایران رفت‌و‌آمد خواهم داشت. بنابراین این بحث را در فیلم که آیا باید به خاطر بچه‌ها به خارج رفت در واقعیت هم داشته‌ام. اول مخالف بودم. در این فاصله می‌بینم که خوب است اگر بچه‌ها بتوانند راه‌های جدید را بروند.

۴) در سکانس های پایانی فیلم، زن کارگر (راضیه) علی رغم اصرار شوهر بیکار و به شدت عصبانیش حاضر نمی شود دست بر قرآن بگذارد، به دروغ قسم بخورد و سقط کودکش را به نادر نسبت دهد.
ایمان مذهبی زن باعث شده است که نه تنها از گرفتن ۱۵ میلیون تومان پول که می تواند بدهی های همسرش را صاف کند، چشم بپوشد بلکه با شوهرش تا مرز جدایی مخالفت می کند و این در حالی است که او به همسرش علاقه‌مند است.

در داستانی که به راحتی آدم ها دروغ می گویند تا مشکلات‌شان را مرتفع سازند، هنگامی که راضیه با همه مشکلات پیش رویش حاضر نمی‌شود تن به دروغ دهد، ناخودآگاه مخاطبان فیلم، زن را می ستایند و مجاب می‌شوند تا فیلم را از زمره فیلم‌های نجیب دینی تلقی کنند. اما آیا زن مبتنی بر اعتقادات عمیق مذهبی دست به چنین کار ستایش برانگیزی می‌زند؟
وقتی راضیه برای نخستین بار موضوع تصادف را با سیمین در میان می‌گذارد به جمله مهمی اشاره می کند که باور راضیه را نسبت به خوردن مال حرام افشا می کند. او می‌گوید " می‌ترسم یه بلایی سر بچه‌ام بیاد " به ویژه آنکه تجربه ی تلخی که راضیه از سقط کودکش کسب کرده است اورا به این باور رسانده است که حرام خوری می تواند مرگ دختر ۵ساله اش را به دنبال داشته باشد!

این باور مبنای دینی، حدیثی و روایی چندان درستی ندارد بلکه اعتقادی است خرافی که زن عمیقا به آن باور دارد. راضیه باور دارد با وارد شدن پول دیه که نوعی مال حرام است زندگی دخترش -که کارگردان تاکید زیادی به رابطه آن دو دارد- به مخاطره خواهد افتاد و جگر گوشه اش را از دست خواهد داد.
بنابراین تصمیم زن در انتهای فیلم، نه تنها نمی تواند مبتنی بر باور عمیق مذهبی باشد بلکه ناشی از یک باور خرافی و احساسات مادرانه است.

۵) فیلم "جدایی نادر از سیمین " ۵ جایزه اصلی بیست و نهمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر را می رباید. صدا و سیمای جمهوری اسلامی از این فیلم تجلیل می‌کند. سیاستگذاران سینمایی کشورآن را فیلم افتخارآمیز برای ملت ایران تلقی می کنند و از آن به عنوان فیلم نجیب و شریف یاد می کنند.

روزنامه‌های دولتی در نعت فیلم قلمفرسایی می‌کنند و جالب تر این که در مراسم اهدای جوایز وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهادها در بخش تجلی اراده ملی! جایزه وزارت آموزش و پرورش!! وزارت علوم، تحقیقات و فناوری وستاد دیه کشور به این فیلم اهدا می‌شود.

به اعتقاد نگارنده فیلم اصغر فرهادی می‌تواند محک بسیارمناسبی برای سنجش عیار باورمندی مدیران فرهنگی کشور باشد به آرمان‌های انقلاب اسلامی باشد در حالی که خیزش اسلام‌خواهی کشورهای عربی با الگوبرداری از انقلاب اسلامی ایران شکل گیری خاورمیانه اسلامی جدید را در آینده نزدیک نوید می‌دهد، قرار است فیلم "جدایی نادر از سیمین " توسط دست اندرکاران جشنواره برلین در بسیاری از کشورهای جهان اکران شود.
فیلمی که پیامش برای مخاطبان خارجی این است که ایران امروز که قادر نیست آینده فرزندانش را تأمین کند چگونه می‌تواند الگو مناسب برای دیگر کشورها باشد!

در یک دیدگاه خوشبینانه فیلم "جدایی نادر از سیمین " نشان می‌دهد که برای مدیریت فرهنگی کشور مهم نیست که پیام فیلم‌ها چیست. مهم آن است که این پیام خوب و هنرمندانه گفته شود!

و در ادامه انتقاد انتقادات تند حمید بهمنی نسبت به فیلم «جدایی نادر از سیمین»

فیلم «جدایی نادر از سیمین» به دلیل نابود نشان دادن بنیان خانواده و نبود روزنه امیدی در آن ، نمره قبولی دریافت نمی کند و در این خصوص ، آماده مناظره با اصغر فرهادی هستم.

حمید بهمنی ، کارگردان سینما و از فیلمسازان حامی معاونت سینمایی در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران ، درباره وضعیت سینمای ایران در سال ۸۹ گفت: سینمای ایران در این سال به لحاظ کمی ، دارای کارنامه بی نظیری بود و ثابت شد اگر کمی کار کنیم به طور حتم موفقیت های بسیاری نصیب سینمای ایران می شود اما به لحاظ کیفی موفق نبودیم و دیدیم با افزایش کمیت ، کیفیت آثارمان به شدت افت می کند.

وی با اشاره به جشنواره فجر امسال ، گفت: در جشنواره این دوره به جز چند فیلم بقیه آثار تنها باعث رونق بخشیدن جشنواره شدند و نمره قبولی نمی گیرند زیرا در راستای اهداف دولت و نظام نبودند.

بهمنی در ادامه با انتقاداتی تند نسبت به آخرین اثر اصغر فرهادی ، گفت: من به این فیلم نمره قبولی نمی دهم ، در فیلم آقای فرهادی کانون خانواده ، نابود نشان داده شده است و هیچ نقطه امیدی در این فیلم وجود ندارد.

وی افزود: به عنوان فیلمسازی که ۲۵ سال سابقه کار دارم ، نقاط زیبا شناسانه فیلم آقای فرهادی را به لحاظ کارگردانی و تدوین خوب می دانم اما این فیلم ۱۰۰ درصد شخصیت خارجی دارد نه ایرانی ، همین امر باعث می شود «جدایی نادر از سیمین» در جشنواره برلین که جشنواره ای سیاسی است و همه می دانیم بر چه مبنایی به فیلم ها جایزه می دهد ، تقدیر شود اما در جشنواره تجلی ملی از آن یادی نمی شود زیرا این فیلم صرفا انتقادی بوده و راهکاری ارائه نمی دهد.

این کارگردان سینما ادامه داد: در این فیلم شاهد نبود ثبات چه در مرد و چه در زن هستیم.

بهمنی با اشاره به اینکه علاقمند به فرهادی بوده و فیلم «رقص در غبارش» را بسیار دوست دارد ، اعلام کرد: در شرایطی که کسی جرات مخالفت با این فیلم را به خاطر کارگردان و ستاره هایش ندارد ، من به این فیلم نقد اساسی دارم و حاضر به مناظره با آقای فرهادی هستم.

براساس گزارش باشگاه خبرنگاران جوان ، کارگردان «گلوگاه شیطان» در ادامه رضا میرکریمی را نیز مورد حمله قرار داد و گفت: پس از ساخت نمایش موفق «درباره الی» فیلم هایی با این جنس ساخته شدند که نمونه آن آثار اخیر آقای میرکریمی به خصوص فیلم «یه حبه قند» وی است ، می توان گفت: «یه حبه قند» تلاش ناشیانه ای برای «درباره الی» شدن است ، ظالمانه است که حمید بهمنی برای فیلمی ۱۶ سال صبر کند و پس از تلاش بسیار فیلمش دیده نشود و در مقابل دوستان به راحتی مطرح می شوند.

وی درباره اعطای پروانه ساخت به جوانان فیلمساز گفت: باید بدانیم هر درخت زمانی که میوه می دهد ، میوه اش را زیر سایه خود می اندازد ، امروز جوانان پرشوری داریم که امتحان خود را پس داده اند و با اعتماد به آنها و ایجاد بسترهای مناسب می توانیم به سمت اهداف متعالی خود حرکت کنیم.

بهمنی در پایان اظهار امیدواری کرد ، در سال آینده با کم کردن دست اندازها در بخش های خصوصی و دولتی شاهد رشد کمی و کیفی سینما باشیم.

منبع قسمت اول:کد: 891212022 ‫ به قلم محمدحسین نیرومند علی کهن فروتقه (nooreaseman.com)

منبع قسمت دوم:فان ست